‘Tear down this wall!’ Dat was de historische oproep van de Amerikaanse president Ronald Reagan aan Gorbatsjov, leider van de Sovjet-Unie, tijdens een toespraak bij de Berlijnse muur in 1987. Twee jaar later was het zover. Een uitzinnige mensenmenigte brak eigenhandig de in bloed gedrenkte scheidingswand af. Ik zie nog steeds de verbijstering op de gezichten van de soldaten die 28 jaar de metershoge muur met wapens hadden moeten verdedigen. Honderden mensen hadden door hun kogels de vlucht naar de vrijheid met de dood moeten bekopen. Maar uiteindelijk bleken hun wapens niet opgewassen tegen de menselijke drang naar vrijheid. Het geluk spatte van de bewoners van Berlijn af. Eindelijk waren West- en Oost-Europa weer met elkaar verbonden.
Nieuwe tijden zouden aanbreken. Hoop was overal voelbaar. Ook bij mij. Ademloos zat ik voor de televisie, juichend denkend dat de hele wereld eindelijk één zou worden. Maar nu, 27 jaar later, lijken we onszelf terug te werpen in de tijd. De Amerikanen kiezen een president die een muur wil bouwen tussen de Verenigde Staten en Mexico. Hij hoeft hiervoor niet eens een bouwtekening te maken. Het voorbeeld kan hij namelijk vinden in Israël, waar een metershoge betonnen wand tussen joden en islamieten van elkaar gescheiden houdt. En anders kan hij een werkbezoek plannen naar de Europese Balkan, waar een hek van prikkeldraad oorlogsvluchtelingen en gelukzoekers buiten de deur moet houden. De muur is terug van weggeweest, en hoe. Hij houdt tegenwoordig echter niet alleen mensen tegen. Hij neemt ook de hoop uit 1989 gevangen. Mensen zijn bang geworden voor de grootsheid van de wereld, voor de vrijheid misschien. Steeds meer mensen trekken zich terug in hun eigen veilige omgeving, omringd door hekken, sloten, diepe grachten en muren En als dat niet kan, zorgen ze voor wijken en scholen waar ze louter gelijkgestemden tegenkomen – ook in Delft. Andersdenkenden worden geweerd, of beschimpt en beledigd. En als dat niet helpt, gaan ze over tot geweld en oorlog.
Mar al die muren gaan niet helpen. Ze zullen bewaakt moeten worden door militairen die erop toezien dat niemand de fysieke scheidingslijnen overschrijdt. Want als de Berlijnse muur ons één ding heeft geleerd, is dat er altijd mensen zullen zijn die zich niet neerleggen bij beton en prikkeldraad. Deze vrijheidsstrijders zullen straks opnieuw eigenhandig de in beton gegoten scheidingsmuren tussen mensen afbreken, steen voor steen. Ik hoop dat ze snel in actie komen, want niet verdeeldheid helpt de mensheid vooruit, maar verbinding. Tear down this wall.