Wat is vriendschap eigenlijk? De vraag werd gesteld door een van mijn vrienden, tijdens een van de vele diepzinnige gesprekken die we vaak voeren. Het antwoord leek in eerste instantie gemakkelijk, maar naarmate het gesprek vorderde bleek de vraag complexer dan we dachten.
Is iemand een vriend om datgene wat hij je geeft? Aandacht bijvoorbeeld, een luisterend oor, steun, of, meer praktisch, hulp bij het klussen, of gezelschap tijdens het wandelen of sporten. Het gaat hier dus om het WAT van een vriendschap. Maar het voelt toch wat karig om alleen hier een vriendschap op bouwen. Het klinkt bovendien zo egocentrisch.
Of is iemand een vriend omdat hij zo bijzonder is, een prachtige persoonlijkheid die nooit te vervangen is? Is een vriend dus een vriend louter om WIE hij is, ook al geeft hij je niets. Geen aandacht, nooit voor je klaarstaan, niets voor je over hebben. Dat voelt toch ongemakkelijk. Misschien is het wel de combinatie van het wie en wat die iemand tot een vriend maakt: een mooie persoonlijkheid die je ook iets biedt.
Later in het gesprek kwamen we erachter dat er misschien nog wel iets is dat een vriendschap tot een vriendschap maakt. Het HOE. Als ik bij die vriend ben, gebeurt er altijd iets bijzonders, zonder dat we daar enige moeite voor doen. De grappen vliegen meteen door de lucht, we voeren filosofische gesprekken en inspireren elkaar met allerlei nieuwe ideeën. Het bruist, het borrelt, het beweegt. Dat komt niet door de optelsom van het wie en wat, ook al zijn die allebei belangrijk. Het is alsof een onzichtbare kracht een vrijplaats van denken, gevoelens en creativiteit creëert. Een tussenruimte waar de verbeelding kan heersen. U herkent het vast.