Trouw-artikel

220 jaar geleden: de geboortedag van een opstandige predikant

Tweehonderdtwintig jaar geleden werd Hendrik de Cock geboren. Een predikant die zich met steun van een arm en gelovig volk afzet tegen de heersende liberale bovenklasse. Het volk versus elite. Actuee? Lees het bizarre verhaal in de roman De Afscheiding die in 2018 werd uitgebracht bij Uitgeverij Passage. ‘Een roman die vanaf de eerste pagina meesleept’, aldus een recensie.

cropped-Ulrum.jpgHet boek beschrijft de afscheiding in 1834 als een sociale strijd – de opvatting van de socialiste Henriëtte Roland Holst en de visie die de socioloog L. H Mulder in zijn boek ‘Revolte der fijnen’ beschreef. Ook voel je in de roman een link met het heden, over de complexiteit van de vrijheid van meningsuiting, godsdienst en onderwijs. ‘U zaait haat en verdeeldheid’. Het werd in 1834 tegen Hendrik de Cock gezegd. En in 2014 in Den Haag tegen een radicale imam. Dezelfde woorden. Dezelfde discussie.

Strijd tussen volk en elite

Hendrik de Cock kwam rond 1830 als predikant in het dorpje Ulrum terecht. Hij merkte al snel dat zijn preken niet aansloegen bij het gewone volk. Hij greep terug op orthodoxe geloofsregels. Daar had hij wel succes mee, althans bij de armere delen van het volk, niet bij de elite. Voor politici, bestuurders en kerkelijke leiders was De Cock een onrustzaaier.

Maar de aanhang van De Cock groeide snel. De allerarmsten in de samenleving voelden zich door hem begrepen. Eindelijk was er iemand die naar hen luisterde. De armen kwamen opeens openlijk op voor hun geloof. Tot frustratie van de elite. Die wilde rust en eenheid. Geen volk dat in opstand kwam. De Cock en zijn volgelingen werden daarom keihard aangepakt.

Het maakte De Cock alleen maar populairder. De strijd ontspoorde volledig. De Afscheiding is bijna te absurd om te geloven. Toch is het verhaal echt gebeurd. Het is een unieke geschiedenis over de emancipatie van de allerarmsten in Nederland. Bovendien zorgden de gebeurtenissen ervoor dat Thorbecke de gelijkheid van alle godsdiensten in de grondwet van 1848 opnam. Zo stonden De Cock en zijn volgelingen eigenlijk aan de wieg van het moderne Nederland.

Er is veel gepubliceerd over de roman, in Trouw, Dagblad van het Noorden, het Friesch Dagblad, Nederlands Dagblad, AD, diverse regionale kranten. ‘Een intrigerend boek over een fundamentalistische vrijheidsstrijd’ wordt het genoemd  (Dagblad van het Noorden). ‘Een uitstekend leesbare historische roman waardoor je ontdekt waarom Nederland zoals we dat kennen is zoals het is.’ (Blad). ‘Een literair monument.’ (De Marne-Nieuws). ‘De schrijver weet de lezer mee te slepen’ (NBD Biblion’)

Lezingen en rondleidingen

De schrijver geeft ook lezingen en rondleidingen. Wilt u ook een lezing of discussieavond over het boek organiseren? Of aan een rondleiding organiseren? Neem dan contact op met de schrijverscentrale.

 

 

 

 

 

 

Een reactie plaatsen