Het thema van de Boekenweek 2020 is Rebellen en dwarsliggers. Precies dat is de hoofdpersoon van mijn roman De Afscheiding die in 2018 werd uitgebracht bij Uitgeverij Passage. Het is een boek over de predikant Hendrik de Cock die zich met steun van een arm en gelovig volk afzet tegen de heersende liberale elite.
De Cock
Mooie bespreking De Afscheiding in historisch tijdschrift GKN
In het Historisch tijdschrift van de Gereformeerde Kerken in Nederland staat een mooie en zakelijke bespreking van de roman De Afscheiding. De bespreking bevat een voorwoord, vier boekfragmenten en een nabespreking. Er is lof voor het boek: ‘Deze roman laat een groot publiek kennis maken met de Afscheiding.”
Laatste rondleiding De Afscheiding 2019 op zaterdag 17 augustus
Marcel de Jong houdt op zaterdag 17 augustus de laatste literaire wandeling in Ulrum van 2019 rond zijn roman De Afscheiding. Er zijn nog een paar plekken vrij. Aarzel niet en kom ook. Aanmelden kan via info@groningerkerken.nl. De rondleiding begint om 14.30 uur bij de kerk. Lekkere hapjes, drankjes en bijzondere ontmoetingen zijn inbegrepen.
Succes roman De Afscheiding leidt tot tweede druk
eze week is de tweede druk van roman De Afscheiding van Marcel de Jong verschenen. Het boek beschrijft de kerkstrijd van 1834 vooral als een emancipatiebeweging van de minderbedeelden in de samenleving en een klassenstrijd tussen een liberale elite en een gelovig en arm volk. Deze interpretatie slaat aan. Ook de lezingen en rondleidingen rondom het boek worden druk bezocht.
De Afscheiding herleeft in twee romans
Hendrik de Cock was de grote man achter de afscheiding van 1834. Een kerkstrijd die uiteindelijk vooral een klassenstrijd bleek te zijn tussen een liberale stinkendrijke elite en een arm, gelovig en machteloos volk. Maar de afscheiding was nooit mogelijk geweest zonder de strijdlust van Hendrik Pieter Scholte – de grote vriend van De Cock. Mooi dat er zowel over De Cock als Scholte een roman is verschenen. Tjerk de Reus van het Friesch Dagblad schreef een prachtig artikel over beide romans.
Enthousiasme tijdens rondleiding in Ulrum
Oktober vorig jaar verscheen de roman De Afscheiding van Marcel de Jong, een verrassend actuele weergave van de kerkstrijd in 1834. Naar aanleiding van dit boek organiseert schrijver Marcel de Jong in samenwerking met met de Stichting Oude Groningen Kerken en Uitgeverij Passage verschillende rondleidingen in het Noord-Groningse dorp Ulrum, waar de strijd vooral plaatsvond. De eerste rondleiding was een groot succes.
Veel persaandacht voor De Afscheiding
De media besteden veel aandacht aan de roman De Afscheiding. Hieronder staan een aantal links naar artikelen over de achtergrond van het boek en de schrijver. Alle artikelen laten zien dat de kerkstrijd van dominee Hendrik De Cock in 1834 ook een klassenstrijd was, een emancipatiebeweging van de allerarmsten. Ook wordt duidelijk dat De Cock en zijn aanhangers aan de wieg van het moderne Nederland stonden. De liberaal Thorbecke raakte geïnspireerd door hun strijd voor een eigen geloof. Mede daardoor nam hij de vrijheid van meningsuiting, godsdienst en onderwijs onvoorwaardelijk op in de grondwet van 1848.
RTV NOORD
RTV Noord wijdde twee artikelen aan de roman. Deze omroep noemt De Cock zelfs ‘De held van de ‘gewone mensen’. Klik hier voor het artikel:
Groningen rouwt om Hendrik de Cock
‘Haatprediker’ Hendrik de Cock
Op 11 november werd het programma De Noordmannen aan de roman en afscheiding besteed. Een vol uur live radio.
Een kerkstrijd die vooral een sociale strijd was
En de omroep deed zelfs live verslag van de boekpresentatie (zie begin uitzending en daarna vanaf minuut 18)
Verslag boekpresentatie De Afscheiding
DAGBLAD VAN HET NOORDEN
Deze krant wijdde een paginavullend artikel aan de geschiedenis van de afscheidingsstrijd. Dit artikel is niet digitaal beschikbaar, maar wel als afbeelding.
ALGEMEEN DAGBLAD
Deze krant benadrukt dat de kerkstrijd vooral een strijd tussen de liberale elite en het orthodoxe volk was.
Een strijd tussen elite en volk
NEDERLANDS DAGBLAD
Deze krant deed verslag van de boekpresentatie op 12 oktober in Ulrum.
DELFTSE POST
Deze krant laat zien dat de historische roman zeer actueel is.
DE MARNE NIEUWS
Deze krant deed verslag van de boekpresentatie op 12 oktober in Ulrum.
ZELF EEN OORDEEL VELLEN?
Bestel het boek dan bij www.bol.com of de boekhandel in de buurt. Het kan natuurlijk ook bij Uitgeverij Passage.
Schoolstrijd begon in 1834
Vaak wordt gezegd dat de schoolstrijd begon aan het einde van de negentiende eeuw. Een vergissing. Al in 1834 begon de strijd voor gelijkstelling voor het bijzonder onderwijs. De eerste gereformeerde school werd in november 1834 in Smilde geopend. Ook dit beschrijf ik in mijn roman. Helaas was de school geen lang leven beschoren. Slechts vier dagen!
Geen luxe lokalen. Of mooi lesmateriaal. De school bevond zich in een schuur, tussen een varkenshok een stal met een kalf, turf, plaggen en stro. De kinderen leerden aan twee tafels en acht banken lezen en spellen uit het #A.B.C.-boekje. De afbeelding van de Griekse filosoof Xenophon stond bij de letter X, een man wiens denken werd geleid door moraal, patriottisme en religie. De oudere kinderen hadden ‘De Goddelijke Waarheden’ van Hellenbroek voor zich liggen. In koor reciteerden ze de antwoorden op de vragen die de schoolmeester uit het catechisatieboekje voorlas.
‘Is de Bijbel licht of donker?’
‘Licht, meester. Licht, in de dingen die voor de zaligheid nodig zijn.’
‘En welke psalm hoort daarbij?’
‘Psalm 119. Uw woord is als een lamp voor mijn voet, en een licht voor mijn pad.’
‘Is er van de Heilige Schrift niets verloren of vervalst?’
‘Nee, zij is nog net zo heel en zuiver als zij ooit is geweest.’
Reciteren. Nadenken was van minder belang.
Na vier dagen gesloten
De school werd al na vier dagen gesloten. Te ongezond vond de overheid. En illegaal. Openbaar onderwijs was bovendien de norm. De overheid moest niets hebben van scholen op gereformeerde grondslag. Daarover zei de Provinciaal schoolopziener Hofstede de Groot, ook hoogleraar in Groningen, het volgende:
‘We hebben niet voor niets openbaar onderwijs. Het is de enige plek waar kinderen van verschillende gezindten met elkaar omgaan. Daar leren ze elkaar kennen en respecteren als mensen. Zo kan het onderwijs bijdragen aan eensgezindheid en verdraagzaamheid. Door de gereformeerde scholen zal die tolerantie in een oogwenk verdwijnen. De zachtaardigheid van dit land zal ten prooi vallen aan godsdiensthaat.’
Ook deze schoolstrijd verwerk in mijn roman over de afscheiding. Verschijnt oktober bij Uitgeverij Passage.